استروژن و آروماتیز

استروژن و آروماتیز :همان طور که گفتیم ترشح استروژن به طور قابل توجهی در مردان نسبت به زنان کمتر است و قطعا افزایش غیر معمول آن میتواند به اختلالات جدی در مردان منجر شود. جالب است بدانید ساختمان شیمیایی استروژن تا حد زیادی به هورمون مردانه (تستوسترون) شباهت دارد، و تستوسترون تنها با کمی تغییر در ساختمان شیمیایی خود و فعالیت یک آنزیم که مرسوم به آروماتاز میباشد میتواند به استروژن تبدیل شود بافتهایی که آروماتاز در آن میتواند فعالیت کند (بافتهایی که در آن تستوسترون به استروژن تبدیل میشود) عبارتند از بافت چربی کبد، دستگاه عصبی مرکزی و بافت عضلات اسکلتی که مقادیر این تبدیلات در بافت چربی به مراتب بیشتر از سایر بافتها است، چرا که مطالعات نشان داده اند که سلول چربی استروژن و سایر هورمونهای جنسی را جذب می کند. همچنین بافت چربی محل ترشح هورمونهای مختلفی میباشد که برخی از آنها از قبیل لپتین در تعامل با میزان ترشح استروژن مقدار ترشحشان دستخوش تغییرات قرار می گیرد،( در خصوص لپتین در همین حد بدانید که به وسیله یافت چربی در بدن انسان ساخته و در خون رها میشود و از راه های مختلف باعث کاهش اشتها و افزایش مصرف انرژی میشود در واقع مانعی برای چاق شدن است و در فرایند بلوغ درگیر است).
در اثر مصرف تستوسترون یا آنالوگهای مربوط به آن سطح تستوسترون بدن بالا میرود که بدن مقدار زیادی را از طریق کلیه و کبد دفع و تجزیه میکند در کبد تستوسترون به سوماتو مدین (11-IGF) تبدیل میشود ولی هنوز هم مقدار زیادی از این هورمون در سطح خون باقی میماند چرا که بجای دریافت روزانه ۲.۵ میلی گرم تستوسترون این میزان به چیزی حدود ۱۰ تا ۲۰ برابر در اثر مصرف مشتقات مصنوعی تستوسترون افزایش پیدا می کند. ازدیاد مقادیر تستوسترون میتواند خطراتی چون رسوب کلسترول افزایش فشار خون و … داشته باشد. از این رو بدن برای ثبات فشار خون و کلسترول و جلوگیری از افزایش بی رویه گلبول قرمز خون، آنزیم آروماتاز را فعال می کند، با فعال شدن این آنزیم تستوسترون به استروژن تبدیل میشود زیاد شدن مقادیر استروژن در بدن مردان رسپتورهای استروژن که در نوک سینه ها – نواحی شکم و باسن وجود دارند را فعال میکند که تجمع این مواد در نوک سینه ها را ژنیکو ماستیا (عارضه نوک سینه) مینامند. افزایش استروژن خواص زنانه را در مردان تشدید میکند که از آن جمله میتوان، آبکی شدن، تجمع آب و املاح جذب بیشتر سدیم را ذکر نمود. در اینجا شاید این سوال مطرح است که چه چیزی باعث میشود برخی افراد تحت شعاع تبدیلات تستوسترون قرار بگیرند و برخی خیر یا بسیار نامحسوس؟

نکته حائز اهمیت این است که آنزیم آروماتاز به طور قابل توجهی در بافت چربی یافت میشود و با افزایش مقادیر چربی تراکم این آنزیم بیشتر بوده و در نتیجه میزان تبدیلات هورمونی بیشتر صورت می گیرد، از این رو افرادی با اندام عضلانی و حجم کم چربی (استایل مزومورف) کمتر دچار این مسئله میشوند و افراد مستعد چربی و چاق (اندومورف) بیش از سایرین تحت تاثیر فعالیت آنزیم آروماتاز قرار می گیرند که یکی از پیامدهای آن وقوع عارضه ژنیکوماستی است.